Rosnąca ranga magazynów w miksie energetycznym
W 2025 roku magazyny energii stają się kluczowym elementem systemów energetycznych na całym świecie. Wraz ze wzrostem udziału OZE zaczynają odgrywać rolę „bufora” między produkcją a konsumpcją, zapewniając stabilność sieci, bilansowanie mocy i reakcję na zmienność generacji solarnej czy wiatrowej.
Co istotne — w Unii Europejskiej od marca 2025 działa pierwsze europejskie narzędzie do monitorowania poziomów magazynów energii w czasie rzeczywistym, prezentujące dane dla różnych technologii magazynowych.
Nowe technologie w magazynowaniu — nie tylko litowo-jonowe
Chociaż litowo-jonowe BESS dominują dziś rynek, pojawia się wiele ciekawych kierunków rozwoju technologicznego:
- Baterie sodowe (sodium-ion) — nowe badania wskazują, że wysokowydajne katody typu O3 na bazie NaNi₀.₃Fe₀.₄Mn₀.₃O₂ mogą zapewniać dobrą trwałość i konkurencyjną gęstość energii — ciekawa alternatywa dla LFP w większych instalacjach magazynowych.
- Strukturalne baterie kompozytowe — materiały, które nie tylko magazynują energię, ale jednocześnie pełnią funkcję konstrukcyjną (np. w pojazdach, obudowach). To technologia wskazywana jako jedno z najbardziej przełomowych rozwiązań 2025 roku.
- Długoterminowe magazyny (long duration storage, LDES) — np. systemy oparte na ciśnieniu, bateriach przepływowych, technologiach chemicznych czy hybrydach. W Chinach producent HiTHIUM już zaprezentował system ∞Power 6,25 MWh / 4 h, oparty na MWh-klasowych ogniwach — planowana dostawa w Q4 2025.
- Magazynowanie wodoru w kawernach solnych — może stanowić skalowalny sposób przechowywania energii na dłuższy czas. Badania sugerują, że potencjał kawern solnych mógłby pokryć 43–66 % globalnego zapotrzebowania elektrycznego w przyszłych systemach OZE.
- W laboratoryjnych warunkach zaprezentowano także kwantową baterię działającą w temperaturze pokojowej, pokazując koncept superrozładowania i „przechowywania energii” na poziomie kwantowym — jednak to jeszcze daleka przyszłość praktycznych zastosowań.
Polska — boom projektów, ale brak jasnych reguł
1. Duże projekty ruszają
- Trwają prace nad największym magazynem energii w Polsce — projekt PGE o pojemności ok. 981 MWh, planowanym uruchomieniu w 2027 roku. Inwestycja szacowana na około 1,5 mld zł.
- PGE ogłosiło również przetarg na magazyn o mocy 400 MW / 2 godziny w Gryfino, co daje 800 MWh dodatkowej pojemności magazynowej.
- Polska stara się także przyspieszyć umożliwienie przyłączeń dużych magazynów: rząd zaakceptował warunki przyłączeń 25 GW instalacji magazynowych oraz uproszczenie procedur dla 9 GW projektów wiatrowych.
2. Brak spójnej strategii i regulacji
Pomimo intensywnego ruchu inwestycyjnego, Polska wciąż zmaga się z niedostatkiem spójnego planu rozwoju dla magazynów. Według analizy z września 2025:
„Poland 'lacks precise development regulations and a clear long-term plan for energy storage’.”
Inwestorzy muszą stawić czoła skomplikowanemu systemowi pozwoleń, rozdrobnionym regulacjom lokalnych planów zagospodarowania przestrzennego, a także zmieniającym się interpretacjom prawa budowlanego.
Dla przykładu:
- BESS o mocy > 10 MW wymaga koncesji z ustawy Prawo Energetyczne.
- Instalacje między 50 kW a 10 MW muszą być rejestrowane w rejestrze magazynów, ale nie wymagają koncesji.
- Obecnie nie istnieje jednolity akt prawny definiujący „magazyn energii” i regulujący jego status w systemie energetycznym.
3. Prosument i magazyny domowe
W Polsce intensyfikowany jest program wsparcia prosumentów (domowe instalacje PV + magazyny). Na szóstą edycję programu przydzielono rekordowy budżet 1,85 mld zł, z czego ponad połowa ma trafić na magazyny energii.
Jednak mimo tych zachęt, rozwój magazynów w segmencie komercyjnym i sieciowym zależy od klarownych regulacji, stabilnego rynku usług pomocniczych i opłacalnych modeli biznesowych.
Wyzwania, na które warto zwrócić uwagę
- Ryzyko bezpieczeństwa i akceptacja społeczna — po pożarze dużego magazynu w Moss Landing (Kalifornia), w USA nasiliły się protesty lokalne przeciw nowym projektom, zwłaszcza w osiedlach.
- Model finansowania i rynek usług pomocniczych — obecnie duża część dochodów magazynów pochodzi z rynku usług pomocniczych; jednak w miarę rozwoju rynku OZE udział tych przychodów może spadać.
- Dostępność surowców i koszty — konkurencja o lit, kobalt i inne metale ziem rzadkich oraz presja na łańcuchy dostaw zmusza branżę do poszukiwania tańszych materiałów i technologii alternatywnych.
- Cykl życia i recykling — kluczowym aspektem staje się zapewnienie efektywnego recyklingu baterii, drugiego życia (second life) i zarządzanie ich degradacją.
- Integracja z siecią i elastyczność operacyjna — magazyny muszą być kontrolowane z uwzględnieniem stanu sieci, prognoz OZE oraz napięć lokalnych.
Źródła informacji:
- Energy Storage News
- PV Magazine
- Reuters
- AP News
- World Economic Forum
- PGE Polska Grupa Energetyczna
- Dudkowiak Kopeć & Putyra (analizy prawne)
- HiTHIUM, ESS News
